سواد برتر در مینیاتور
نفس کوزه ها
این تابلو بر اساس شعر زیبای مولانا کشیده شده است که میگوید :
نفس آرزو کند که تو لب بر لبش نهی
بعد از هزار سال که خاکش سبو شود
پیوند میان شعر و تصویر:
با ترکیب شعر مولانا با عناصر بصری، استاد ابوالقاسمی نشان می‌دهد که هنر و شعر می‌توانند به طور همزمان تجربه‌ای معنوی را منتقل کنند. این پیوند نشان‌دهنده هم‌نشینی زیبایی‌شناسی و عرفان در آثار هنری است.
**تفسیر اثر “نفس کوزه‌ها” از استاد سید محمد هادی ابوالقاسمی:
تابلوی “نفس کوزه‌ها”، با الهام از اشعار مولانا و بیت: “نفس آرزو کند که تو لب بر لبش نهی بعد از هزار سال که خاکش سبو شود،” به‌طور نمادین مفهوم پیوند میان انسان و حقیقت الهی را به تصویر کشیده است. این اثر با استفاده از کوزه‌ها به عنوان نمادی از جسم و روح انسان، پیچیدگی‌های عرفانی و فلسفی را بیان می‌کند.
کوزه‌ها به‌عنوان نماد انسان:** در مرکز تابلو، دو کوزه بزرگ (زن و مرد) قرار دارند که هر کدام نماینده جنسیت و وجود انسانی هستند. که در مسیر تکامل و جستجوی حقیقت الهی قرار دارند. کوزه‌ها، که نماد ظرف وجود انسان هستند، با همان مفهومی که در بیت شعر مطرح شده است، به نمایش درمی‌آیند
این کوزه‌ها نماد جسم انسان هستند که روزی به خاک تبدیل می‌شود اما در آرزوی پیوند با منبع حیات الهی باقی می‌ماند. کوزه زن و مرد، با چهره‌هایی که روی آنها حک شده‌اند، نشان‌دهنده تنوع شخصیت‌ها و هویت‌های انسانی هستند.
این کوزه‌ها در تابلو به گونه‌ای به هم نزدیک شده‌اند که نشان‌دهنده تلاش نفس برای اتصال و پیوند با حقیقت الهی است.
تجسم شعر مولانا:** بیت مولانا به موضوع ارتباط میان نفس انسان و حقیقت الهی می‌پردازد؛ جایی که انسان تمایل دارد پس از مرگ، دوباره زنده شود و پیوندی معنوی با خالق برقرار کند. در تابلو، این تمایل از طریق نزدیکی کوزه‌ها به یکدیگر و تلاش آنها برای ایجاد پیوند و دمیدن حیات به تصویر کشیده شده است.
استفاده از نماد سبو (کوزه): در این شعر و در تابلو، **سبو** یا **کوزه** به عنوان یک نماد عرفانی به کار رفته است. سبو، ظرفی است که با آب پر می‌شود، و در عرفان، آب نماد حیات و معرفت الهی است. نفس انسان که در این بیت و تابلو به تصویر کشیده شده، به دنبال آن است که از این آب معرفت پر شود و به حقیقت برسد. همین مفهوم در تابلو نیز با حضور کوزه‌ها به شکل بارزی دیده می‌شود
پیوند عشق الهی:
این بیت به پیوند عمیق روحانی میان عاشق و معشوق (انسان و خدا) اشاره دارد. در تابلو نیز، این پیوند به زیبایی و با استفاده از نماد کوزه‌ها که به هم نزدیک شده‌اند، به تصویر کشیده شده است. کوزه‌ها، نمادهایی از جسم و روح انسان‌اند که در مسیر عشق الهی به دنبال یگانگی و اتصال با حقیقت الهی هستند.
مرگ و زندگی:
در دو طرف تابلو، تصاویری از مرگ و زندگی پس از مرگ دیده می‌شود که مفهوم گذرای حیات مادی و اهمیت جاودانگی معنوی را برجسته می‌کند. کوزه‌ها به عنوان نمادی از نفس انسان نشان می‌دهند که انسان با مرگ به سوی یگانگی با حقیقت مطلق و خداوند حرکت می‌کند.
پلکان سلوک معنوی:
در سمت راست تابلو، پلکانی مارپیچ به شکل کوزه و سفال دیده می‌شود که به سوی بالا هدایت می‌شود. این پلکان نمایانگر سیر و سلوک روحی و معنوی انسان است که با هر مرحله، او را به معرفت و یگانگی الهی نزدیک‌تر می‌کند. هر پله به معنای یک قدم در مسیر تکامل روحانی است
تأثیر رنگ‌ها و عناصر بصری:** در تابلوی “نفس کوزه‌ها”، استفاده از رنگ‌های خاص و تکنیک‌های بصری نقش مهمی در تقویت مضامین عرفانی دارد. رنگ‌های گرم و خاکی که برای کوزه‌ها به کار رفته‌اند، یادآور تعلقات دنیوی و فانی جسم هستند، در حالی که رنگ‌های روشن و درخشان در پس‌زمینه، به معنویت و حقیقت الهی اشاره دارند.
تعامل میان عناصر:** تعامل میان کوزه‌ها و دیگر عناصر در تابلو، نشان‌دهنده تلاش و کشش دائمی میان جسم و روح، یا دنیای مادی و معنوی است. این تعامل به تصویر کشیدن پیوندهای عمیق و پیچیده‌ای است که انسان در جستجوی معنویت و اتحاد با خالق خود دارد.
نتیجه‌گیری:** تابلوی “نفس کوزه‌ها” نمایانگر سفری روحانی است که در آن انسان از جهان مادی به سوی حقیقت و عشق الهی حرکت می‌کند. کوزه‌ها نماد جسم فانی و نفس انسان هستند که تمایل به وحدت با خالق را نشان می‌دهند. استاد ابوالقاسمی از نمادهای عرفانی مانند کوزه، پلکان، و چهره‌های انسانی برای بیان این جستجوی معنوی بهره گرفته است.
تابلوی “نفس کوزه‌ها” با به کارگیری نمادهای عرفانی و عناصر بصری، تجربه‌ای عمیق از جستجوی روحانی انسان برای پیوند با حقیقت مطلق را به تصویر می‌کشد. این اثر به وضوح نشان می‌دهد که هنرمند با استفاده از تکنیک‌های هنری و نمادهای معنوی، در پی برقراری ارتباط میان جهان مادی و معنوی است و سعی دارد تا احساسات و اندیشه‌های عرفانی را به مخاطب منتقل کند
