سواد برتر در مینیاتورمرصع نگاه نگارین
برگرفته از شعر خیام نیشابوری

تابلو “نگاه نگارین” اثر استاد سید محمد هادی ابوالقاسمی، الهام گرفته از شعر معروف خیام (“این کوزه چون من عاشق زاری بوده است…”)، با ترکیب هنر و مفاهیم فلسفی و عرفانی، به بررسی موضوعات عمیقی چون گذر زمان، فناپذیری انسان‌ها، و ارتباط میان زندگی و مرگ می‌پردازد. خیام در این شعر به نوعی از سرنوشت مشترک انسان‌ها و اشیاء سخن می‌گوید، از خاک برخاستن و به خاک بازگشتن، و این مفاهیم در تابلو با استفاده از نمادها و تکنیک‌های هنری برجسته شده‌اند.

شعر خیام که تابلو “نگاه نگارین” بر اساس آن خلق شده، بخشی از رباعیات معروف اوست که به چرخه زندگی، گذر زمان، و فناپذیری انسان‌ها می‌پردازد. بیت «این کوزه چون من عاشق زاری بوده است» در واقع اشاره به این دارد که حتی اشیاء بی‌جان مانند کوزه‌ها نیز زمانی روح داشته‌اند، عاشق بوده‌اند و تجربه‌ای از زندگی داشته‌اند. خیام در این بیت به نوعی سرنوشت مشترک همه موجودات زنده و غیرزنده را مطرح می‌کند؛ همه از خاک آمده‌ایم و به خاک بازمی‌گردیم.
داستان شعر:خیام در بسیاری از اشعار خود به نوعی به ناپایداری زندگی و سرنوشت محتوم انسان‌ها اشاره می‌کند. در این شعر، خیام می‌خواهد بگوید که کوزه‌ای که در حال حاضر یک شیء ساده است، روزگاری انسانی بوده که مانند دیگران زندگی کرده، عاشق شده و در نهایت از بین رفته است. این مفهوم انسان را به فکر فرو می‌برد که همه ما در این چرخه بی‌پایان هستیم؛ زندگی کوتاه است و آنچه باقی می‌ماند، تنها خاک و خاطرات ما در دل جهان است.

تفسیر عناصر تابلو
فرشته و یار در مرکز تابلو:
در قلب تابلو، فرشته‌ای با دست در گردن یاری دیده می‌شود که می‌تواند نمادی از پیوند میان روح و جسم، و ارتباط میان انسان و معنویت باشد. فرشته، نمایانگر پاکی و معنویت است، در حالی که یار به طبیعت انسانی و زمینی بودن اشاره دارد. این ارتباط نمادین به دوگانگی میان جسم و روح و تعادل بین زندگی مادی و معنوی اشاره دارد.

کوزه‌های درهم آمیخته در حاشیه:
کوزه‌ها که در اطراف تابلو دیده می‌شوند، به وضوح الهامی از شعر خیام دارند که می‌گوید “این کوزه چون من عاشق زاری بوده است”. هر کوزه نماینده‌ی یک انسان است که روزی زنده بوده و اکنون به خاک بازگشته است. این کوزه‌ها به نوعی یادآور فناپذیری انسان و ناپایداری زندگی هستند. برخی از این کوزه‌ها شکسته‌اند، نماد مرگ و نابودی، در حالی که کوزه‌های جواهرنشان نشان‌دهنده ارزش‌های والا و جاودانگی برخی انسان‌ها هستند.

تصاویر انسان‌ها در درون کوزه‌های شکسته:
وجود تصاویر انسان‌ها درون کوزه‌های شکسته، به معنای حفظ روح و یاد انسان‌ها حتی پس از مرگ است. هر کوزه داستانی از یک انسان دارد که زندگی کرده، عشق ورزیده و در نهایت از میان رفته است. این تصاویر به معنای جاودانگی در ذهن و یاد دیگران و مفهومی از زندگی پس از مرگ هستند.

کوزه‌های جواهرنشان:
برخی از کوزه‌ها که جواهرنشان هستند، به ارزش‌های ویژه و برجسته بودن برخی انسان‌ها اشاره دارند. این کوزه‌ها نمادی از انسان‌هایی هستند که به دلیل اعمال بزرگ یا شخصیت والا، نام و یادشان در تاریخ جاودانه شده است.
تکنیکی که در آثار استاد سید محمد هادی ابوالقاسمی مشاهده میشود، نوعی تقارن رمزآلود است که از آن به عنوان “تقارن آینه وار” یاد میشود. این تکنیک به گونه ای است که اگر بخشی از اثر هنری را بصورت دیجیتالی یا فیزیکی برش دهیم و آن را به شکل آینه ای در کنار خودش قرار دهیم، یک الگوی جدید و متقارن بوجود می آید که نه تنها از نظر بصری زیبا و جذاب است ، بلکه از احاظ مفهومی نیز حاوی پیام های عمیقی است.
استفاده از تکنیک “تقارن آینه وار” در آثار استاد ابوالقاسمی نشان دهنده عمق تفکر و مهارت او در خاق آثاری است که نه تنها از نظر بصری چشمگیر هستند، بلکه از نظر مفهمومی نیز به سطوح عمیقتری از معنا و فلسفه دست میزنند. این تکنیک به مختطب امکان میدهد تا به لایه های پنهان اثر دست یابد و ارتباطی شخصی و منحصربفرد با آن برقرار کند.

نصف چهره نقاش از دور:
در فاصله دورتر، نصف چهره استاد ابوالقاسمی به شکلی رمزآلود نمایان می‌شود. این تصویر به معنای حضور هنرمند در اثر خود است، حتی اگر به وضوح دیده نشود. این تکنیک نشان می‌دهد که خالق اثر همیشه جزئی از آن است و این حضور می‌تواند به جاودانگی هنرمند از طریق آثار هنری‌اش اشاره داشته باشد.

تکنیک آبرنگ و گواش:** انتخاب تکنیک آبرنگ و گواش برای این تابلو به شدت اهمیت دارد. آبرنگ با شفافیت و لطافت خود، حس زودگذر بودن زندگی را تداعی می‌کند، در حالی که گواش با قابلیت پوشانندگی بیشتر و ایجاد جزئیات پیچیده، به عمق مفاهیم و تصاویر قدرت بیشتری می‌بخشد. این ترکیب تکنیکی، با معنای فلسفی تابلو هم‌راستا بوده و به تأثیرگذاری بیشتر اثر کمک می‌کند.
سبک “سواد برتر”:** استاد ابوالقاسمی این تابلو را در سبک “سواد برتر” که ابداع خود اوست، خلق کرده است. در این سبک، داستان‌های فلسفی و عرفانی با تصاویر مختصر و نمادین به شکلی هنرمندانه بیان می‌شوند. این سبک، امکان تلفیق هنر با فلسفه و ارائه داستان‌های عمیق از طریق جزئیات دقیق و هوشمندانه را فراهم می‌آورد. برای مثال، نمایان شدن چهره استاد ابوالقاسمی از دور و ارتباط بین تصاویر در فواصل مختلف، از ویژگی‌های این سبک است که بیننده را به کشف لایه‌های پنهان اثر دعوت می‌کند.

تجلی سبک سواد برتر در تابلو “نگاه نگارین:
داستان در دل تصاویر:** سبک سواد برتر در این تابلو به وضوح دیده می‌شود؛ کوزه‌ها و انسان‌های درون آن‌ها هرکدام بخشی از داستان زندگی و مرگ هستند. تصاویر مختصر و دقیق انسان‌ها درون کوزه‌ها، به شکلی نمادین سرنوشت انسان‌ها را بیان می‌کنند. شکسته شدن کوزه‌ها به معنای نابودی و مرگ است، در حالی که کوزه‌های جواهرنشان نشانگر انسان‌هایی هستند که جاودان شده‌اند.

استفاده از نمادها:
سبک سواد برتر با تاکید بر نمادگرایی و خلق تصاویر داستانی، به معنای عمیق‌تر از خود اثر اشاره دارد. برای مثال، فرشته و یار در مرکز تابلو به عنوان نمادهای عشق و جاودانگی به کار رفته‌اند و کوزه‌ها با حضور انسان‌های درون آن‌ها داستان مرگ و جاودانگی را تعریف می‌کنند. این تابلو از دیدگاه فلسفی و هنری، هم به زمان محدود انسان‌ها در این دنیا و هم به امید به زندگی پس از مرگ و جاودانگی روح می‌پردازد. سبک سواد برتر در این اثر، با نمادها و جزئیات هوشمندانه‌ای که درون خود دارد، به بیننده این امکان را می‌دهد که در دل این تابلو، داستانی عمیق و معنوی را کشف کند.

تفسیر کلی:
تابلو “نگاه نگارین” با بهره‌گیری از سبک سواد برتر و الهام از شعر خیام، دنیایی از مفاهیم متناقض زندگی و مرگ را در هم می‌آمیزد. از یک سو کوزه‌ها و تصاویر انسانی، زوال و فناپذیری را نشان می‌دهند، و از سوی دیگر فرشته و یار و کوزه‌های جواهرنشان به امید و جاودانگی اشاره دارند. این اثر، با استفاده از تکنیک‌های هنری ظریف و نمادگرایی دقیق، به عمق مفاهیمی چون زندگی، عشق، مرگ، و بازگشت به خاک می‌پردازد و بیننده را به تفکری عمیق و عرفانی دعوت می‌کند.